Module: An Dialann & an Duine

Latest Module Specifications

Current Academic Year 2025 - 2026

Module Title	An Dialann & an Duine
Module Code	LIT1065 (ITS: FN565)
Faculty	Fiontar agus Scoil na Gaeilge	School	Humanities & Social Sciences
NFQ level	9	Credit Rating	10

Description

Is é cuspóir an mhodúil ná anailís a dhéanamh ar fhorbairt na dialainne liteartha sa Ghaeilge. Scagfar réamhtheachtaithe na dialainne mar aon le samplaí luatha den seánra ar nós Imeacht na nIarlaí le Tadhg Ó Cianáin agus Cinnlae Amhlaoibh Uí Shúilleabháin. Díreofar go háirithe ar shaothair ón 20ú haois i leith agus cleachtadh á thabhairt do mhic léinn ar chineálacha éagsúla téacsanna a léamh agus a léirmhíniú. Measfar cuid de na ceisteanna critice is tábhachtaí a bhaineann leis an seánra i litríocht an domhain mar aon le forbairt na dialainne sa Ghaeilge anuas go dtí an lá inniu, agus díreofar aird ar shaothair thábhachtacha chomhaimseartha. Mar eiseamláir, beifear ag féachaint ar dhialanna Sheáin Uí Ríordáin, atá i gcartlann UCD i bhfoirm neamhfhoilsithe, rud a thabharfaidh deis do mhic léinn féachaint ar chuid den phrós-scríbhneoireacht is úire agus is fearr dá bhfuil againn sa Ghaeilge. Ina dhiaidh sin, beidh an modúl dírithe ar iarrachtaí nua-aimseartha sa seánra a chuimsíonn an taisteal agus an machnamh domhain pearsanta ó leithéidí Dhómhnaill Mhic Shíthigh, Mhíchíl de Barra, Liam Uí Mhuirthile agus Liam Mhic Cóil. Scagfar dialanna a scríobh mná, go háirithe cín lae Eibhlín Ní Shúilleabháin, agus déanfar iniúchadh ar na cúiseanna nach bhfuil dialanna na mban níos flúirsí sa Ghaeilge.

Learning Outcomes

1. Anailís a dhéanamh ar fhorbairt na dialainne liteartha sa Ghaeilge
2. An dialann mar sheánra idirnáisiúnta a rianadh
3. Téarmaíocht na critice liteartha a úsáid go tuisceanach
4. Anailís théacsúil a dhéanamh ar shaothair Ghaeilge ar leith
5. An comhthéacs ina gcruthaítear agus ina léitear litríocht na Gaeilge a mheas

*Type*	*Hours*	*Description*
Workload	Full time hours per semester
Lecture	24	Léachtaí
Independent Study	100	Léitheoireacht ar théacsanna lárnacha
Online activity	26	Obair ar na hacmhainní ar leathanach LOOP an chúrsa
Assignment Completion	100	No Description
Total Workload: 250

Section Breakdown
CRN	10957	Part of Term	Semester 1
Coursework	0%	Examination Weight	0%
Grade Scale	40PASS	Pass Both Elements	Y
Resit Category	RC1	Best Mark	N
Module Co-ordinator	Pádraig Ó Liatháin	Module Teacher	Deirdre Nic Mhathuna

Type	Description	% of total	Assessment Date
Assessment Breakdown
Extended Essay / Dissertation	Aiste	100%	n/a

Reassessment Requirement Type
Resit arrangements are explained by the following categories; RC1: A resit is available for both^* components of the module. RC2: No resit is available for a 100% coursework module. RC3: No resit is available for the coursework component where there is a coursework and summative examination element. ^* ‘Both’ is used in the context of the module having a coursework/summative examination split; where the module is 100% coursework, there will also be a resit of the assessment

Pre-requisite	None
Co-requisite	None
Compatibles	None
Incompatibles	None

All module information is indicative and subject to change. For further information,students are advised to refer to the University's Marks and Standards and Programme Specific Regulations at: http://www.dcu.ie/registry/examinations/index.shtml

Indicative Content and Learning Activities

An Dialann agus an Duine
Measfar forbairt na dialainne sa Ghaeilge ar an modúl seo. Tosnófar le samplaí stairiúla mar léirithe ionadaíocha ar an seánra. Rianófar critic na dialainne mar sheánra, agus léireofar an comhthéacs idirnáisiúnta i stair na féinscríbhneoireachta.

Ina dhiaidh sin, beifear ag díriú go príomha ar dhialanna liteartha Gaeilge ón 20 haois anuas go dtí an lá inniu, ag féachaint ar mhórscríbhneoirí na Gaeilge ar nós Thomáis Uí Chriomhthain agus Sheáin Uí Ríordáin, agus ag díriú airde ar scríbhneoirí ban ar nós Eilbhlín Ní Shúilleabháin. Faoi dheireadh an chúrsa beidh deis ag mic léinn samplaí a léamh ó na dialanna is úire agus is déanaí dá bhfuil againn, ó leithéidí Liam Uí Mhuirthile, agus Mhic Cóil, mar shampla.

Indicative Reading List

Books:

Mícheál De Barra: 2007, Bóthar go Santiago, Cois Life, 340, 9781901176728
T. de Bhaldraithe: 1970, Cín Lae Amhlaoibh, An Clóchomhar., Baile Átha Cliath,
Anna Jackson: 2010, Diary Poetics, Routledge, London, 9780415998314
Franz Kafka: 0, The Diaries of Franz Kafka, 0805209069
Philippe Lejeune: 2009, On Diary, University of Hawaii Press, 360, 0824833899
Liam Mac Cóil: 2002, Dialann Mhantach: Nótaí ón Lár, Leabhar Breac, Indreabhán, Conamara, 1 898332 14 2
Mac Síthigh, D.: 2013, Iomramh Bhréanainn MMXI: Ón nDaingean go hÍoslainn., An Sagart., An Daingean,
E. Ní Shúilleabháin in eagar ag M. Ní Loingsigh: 2000, Cín Lae Eibhlín Ní Shúilleabháin, Coiscéim, Baile Átha Cliath,
Seán Ó Coileáin: 1982, Seán Ó Ríordáin: Beatha agus Saothar, An Clóchomhar, BÁC,
T. Ó Criomhthain in eagar ag P. Ua Maoileoin.: 1977, Allagar na hInise, Oifig an tSoláthair., Baile Átha Cliath,
Liam Ó Muirthile: 2017, Oilithreach Pinn, Cois Life, Baile Átha Cliath, 978-1-907494-
George Orwell,Peter Davison,Christopher Hitchens: 2012, George Orwell: Diaries, W. W. Norton & Company, 597, 0871404109
Elizabeth Podnieks: 2000, Daily Modernism, McGill-Queen's Press - MQUP, 407, 9780773520219

Articles:

Breathnach, C.: 2016, ‘Professional patienthood and mortality: Seán Ó Ríordáin's diaries 1974–1977', Medical Humanities, 42, 92-96, 48180
2000: ‘Cín Lae, 1940’, Aimsir Óg, Cuid I, 85-11, 48198, 1
An Aigne Leapan: Scríobh 5, 5, 33-43,

Other Resources

None